Εκπρόσωποι κρατικών υπηρεσιών, περιβαλλοντικών οργανώσεων και άλλων φορέων που συμμετέχουν ενεργά στη «μάχη» ενάντια στη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, έδωσαν το παρών στη Διημερίδα με τίτλο «Βάζουμε ΤΕΛΟΣ στη δηλητηρίαση της ζωής της υπαίθρου» που διοργάνωσε ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής – Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α σε συνεργασία με την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία στα Ιωάννινα.
Η Διημερίδα πραγματοποιήθηκε από 5 έως 6 Δεκεμβρίου 2023, με μεγάλη συμμετοχή προσωπικού του ΟΦΥΠΕΚΑ, αρμόδιων υπηρεσιακών στελεχών (ΥΠΕΝ, ΥΠΑΑΤ, δασικές και κτηνιατρικές υπηρεσίες, αστυνομία, κ.λπ.) καθώς και εκπροσώπων Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, μελών φορέων και απλού κοινού ενώ η διοργάνωσή της υποστηρίχθηκε από την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ, εθνικού εταίρου του Προγράμματος LIFE BalkanDetox.
Εκτός από παράνομη, η χρήση δηλητηρίων στο περιβάλλον για τη στόχευση «ανεπιθύμητων» ζώων είναι ένα έγκλημα που αφανίζει τη βιοποικιλότητα και απειλεί τη δημόσια υγεία, ωστόσο συνεχίζει να περνά απαρατήρητη και συχνά ατιμώρητη σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE BalkanDetox.
Παρόλο που τα πουλιά δεν είναι συνήθως ο στόχος των δηλητηριασμένων δολωμάτων, μόνο τα τελευταία είκοσι χρόνια χιλιάδες γύπες, αρπακτικά αλλά και άλλα είδη άγριας ζωής (όπως αρκούδες, αλεπούδες και άλλα θηλαστικά) έχουν χαθεί εξαιτίας αυτής της αποτρόπαιας πρακτικής. Λόγω της -ακόμα διαδεδομένης- χρήσης τους στην ελληνική ύπαιθρο, δεκάδες ζώα εργασίας όπως ποιμενικοί ή κυνηγετικοί σκύλοι αλλά και δεσποζόμενα ή αδέσποτα ζώα πεθαίνουν κάθε χρόνο από δηλητηρίαση, σπάνια είδη απειλούνται ενώ σε κίνδυνο μπαίνει και η δημόσια υγεία εξαιτίας των τοξικών ουσιών που χρησιμοποιούνται.
Να σημειωθεί εδώ ότι τα καταγεγραμμένα περιστατικά αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου, καθώς εκτιμάται πως μόνο ένα στα δέκα εντοπίζεται και καταγράφεται λόγω της γεωμορφολογίας της ελληνικής υπαίθρου και του μειωμένου ενδιαφέροντος που μέχρι πρότινος υπήρχε για το συγκεκριμένο περιβαλλοντικό έγκλημα που έχει ήδη οδηγήσει σπάνια και προστατευόμενα είδη μέχρι και την τοπική εξαφάνιση των πληθυσμών τους.
Πάνω από 150 εκπρόσωποι φορέων και υπηρεσιών βρέθηκαν στην πρωτεύουσα της Ηπείρου όπου -μεταξύ άλλων- είχαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για τις διαστάσεις του προβλήματος και τις καταστροφικές επιπτώσεις του για τη βιοποικιλότητα στην Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη χώρα μας, να εξοικειωθούν με πρωτόκολλα και διαδικασίες διαχείρισης και διερεύνησης περιστατικών δηλητηρίασης -όπως προβλέπονται και από την ΚΥΑ του 2022-, καθώς και να ενημερωθούν για επιτυχημένες δράσεις και βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν οι Ιωάννης Μητσόπουλος (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.), Νίκος Μπόκαρης (ΥΠΕΝ), και Πάνος Κορδοπάτης (ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ) ενώ, στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ομιλίες, παρουσιάσεις και παρεμβάσεις επιστημόνων, στελεχών αρμόδιων υπηρεσιών και Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, καθώς και εκπροσώπων Περιβαλλοντικών Οργανώσεων με μακρά εμπειρία σε δράσεις πρόληψης και μείωσης των περιστατικών δηλητηρίασης.
Η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ συμμετείχε στον συντονισμό της εκδήλωσης αλλά και στο Πρόγραμμα ομιλιών με εκπροσώπους και συνεργάτες της. Στην εναρκτήρια εισήγηση της Διημερίδας, η Victoria Saravia – Mullin παρουσίασε τα στοιχεία για την έκταση και την ένταση του φαινομένου των δηλητηριασμένων δολωμάτων στην ελληνική επικράτεια. Για το 10ετές έργο της Ομάδας Εργασίας επτά (7) Περιβαλλοντικών Οργανώσεων ενάντια στα Δηλητήρια μίλησε η Νάντια Σιδέρη-Μανώκα ενώ ειδικοί από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης – Πανεπιστήμιο Κρήτης (Σταύρος Ξηρουχάκης) και την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ (Αποστόλης Καλτσής) ενημέρωσαν το κοινό για τις διαχειριστικές δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-IP 4 Natura και του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τους Γύπες.
Κατά τη διάρκεια της δεύτερης ημέρας, διοργανώθηκε επίσης Στρογγυλή Τράπεζα με τη συμμετοχή εκπροσώπων από τη Δ/νση Δασών του ΥΠΕΝ, τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ και άλλους φορείς, κατά τη διάρκεια της οποίας έγινε μια πρώτη αποτίμηση της ΚΥΑ για τα δηλητηριασμένα δολώματα και των πρώτων σταδίων υλοποίησης των Τοπικών Σχεδίων Δράσης που έχουν συσταθεί ήδη ή προβλέπεται να συσταθούν.
Επιπλέον, το Πρόγραμμα περιλάμβανε ομιλίες ειδικών από το εξωτερικό που παρουσίασαν διεθνώς αναγνωρισμένες καλές πρακτικές στην αντιμετώπιση εγκλημάτων κατά της άγριας ζωής και τα δηλητηριασμένα δολώματα. Μεταξύ αυτών, στελέχη των BirdLife Κύπρου και Ισπανίας και εκπρόσωποι φορέων που ηγούνται στις προσπάθειες εξάλειψης του φαινομένου στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια (Europol, Ίδρυμα για τη Διατήρηση των Γυπών - VCF). Παρουσίαση έγινε και για τα αποτελέσματα της -πρώτης στο είδος της- Ακαδημίας για την κατάρτιση προσωπικού υπηρεσιών ενάντια στο Έγκλημα κατά της άγριας ζωής (Wildlife Crime Academy), δράση την οποία συντόνισε στην Ελλάδα η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ μέσω του Προγράμματος LIFE BalkanDetox.
Από το σύνολο των δράσεων, στρατηγικών και δεδομένων που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της Διημερίδας, αλλά κυρίως μέσα από τη θέληση και την αποφασιστικότητα που εξέφρασαν όλοι οι εμπλεκόμενοι και οι αρμόδιοι φορείς, έγινε φανερό ότι το πρόβλημα των δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει ανέβει στην πολιτική ατζέντα και, κατά συνέπεια, έγκειται στη καλή συνεργασία και την ορθή υλοποίηση των Τοπικών Σχεδίων Δράσης για να μπει ΤΕΛΟΣ στη δηλητηρίαση της ζωής της υπαίθρου.
Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις και την Εκστρατεία του ΟΦΥΠΕΚΑ για την καταπολέμηση των δηλητηριασμένων δολωμάτων
Η Διημερίδα διοργανώθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος «Δράσεις προβολής, εκστρατεία ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης και εκπαίδευση στοχευμένων ομάδων πληθυσμού για την αντιμετώπιση της παράνομης χρήσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων σε περιοχές ευθύνης της ΜΔΠΠ Ηπείρου και του τέως Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, Κοιλάδας Αχελώου, Αγράφων και Μετεώρων», που υλοποιήθηκε από την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, με τη χρηματοδότηση του ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ.